فاضلاب کشتارگاه طیور: مقدار فاضلاب تولیدی

در کشتارگاه های مرغ مقدار پساب ایجاد شده در حدود 10 الى 15 ليتر به ازاء هر راس مرغ برآورد گردیده ولی باید توجه داشت که این حجم تابع نحوه کشتار وعوامل مختلف دربهره برداری ومدیریت آب در واحد می باشد.

فاضلاب کشتارگاه: روشهای تصفیه

بدلیل شرایط خاص و کیفیت کاملا بیولوژیکی این فاضلاب، روش های تصفیه گوناگونی قابل اعمال است. روشهای لاگونی، بیهوازی، بیولوژیکی هوازی و ترکیبی از این روشها باموفقیت بکار برده شده اند. روش های کم هزینه از قبیل سیستم های لاگونی نیاز به زمین در وسعت زیاد داشته و فقط در مواردی که زمین ارزان قیمت دراختیار است و منطقه دور از شهر می باشد قابل اعمال محسوب می گردد. به عنوان مثال برای کشتارگاهی با تعداد 1000 راس گوسفند  و 200 راس گاو در روز ، زمین مورد نیاز درحدود2 الی 4 هکتار بالغ خواهد شد. هزینه بهره برداری سیستم لاگونی بدون احتساب ارزش زمین معمولا کمتر از سایر روشها بوده و نیاز به اپراتور متخصص نیز درکمترین حد می باشد. روش های متداول دیگر از قبیل لجن فعال شده و یا بیوفیلترها با موفقیت بسیار زیادی در تصفیه خانه های این نوع فاضلاب ها بکار برده شده اند. این روشها هزینه تاسیساتی و نیاز به متخصص درحد بیشتری دارند و در مقابل زمین کم و کیفیت تصفیه بسیار بالاست. در نقاط نزدیک به شهر و مراکز جمعیت استفاده از روشهای مکانیکی بیولوژیکی تقریبا اجتناب ناپذیر است وکاربرد تلفیقی از روشهای بی هوازی و هوازی بسیارمتداول می باشد. تکنیکهای تصفیه بی هوازی ازجمله بیوفیلترهای بی هوازی هاضم های دو مرحله ای و غیره، برای تصفیه پساب کشتارگاه ها بطور وسیعی بکار برده شده اند ولی هر یک از این روشها به تنهائی برای تصفیه این نوع فاضلاب کافی نیست و لذا نیاز به تصفیه مرحله دوم که هوازی می باشد برای رسانیدن کیفیت پساب تصفیه شده به استانداردهای قابل قبول ضروری است .

کشتارگاههای مرغ: بازیافت ضایعات

گوشت مرغ یکی ازعمده ترین منابع تامین کننده موادپروتئینی برای انسان محسوب می شود. ذبح و آماده سازی مرغ برای مصرف که در کشور ایران هنوز به طور عمده در کشتارگاههای سنتی انجام می شود روشی نامطلوب و غیراقتصادی است که علاوه بر برخورداری ازشرایطی غیر بهداشتی باعث اتلاف ضایعاتی می گردد که می توانند به عنوان منابع پروتئینی و مکمل غذائی طیور و مرغ و ماهی جانشین پودر ماهی شوند. از این جهت در سنوات اخیر احداث کشتارگاههای مدرن مرغ که مجهز به سیستم های تبدیل ضایعات نیز می باشند در کشور رواج یافته و مورد تشویق و ترغیب قرار گرفته است .

از آنجائیکه درحدود 25 درصد از وزن مرغ زنده راضایعات آن مشتمل بر امعاء و احشاء، پا، سر، پر و خون که مجموعا" دارای 50 ای 60 در صد پروتیئن است تشکیل می دهد، و این ضایعات به آسانی تبدیل به پودری سرشار از پروتئین ، مشابه پودر ماهی و گوشت می شود که بعنوان مکمل غذائی در خوراک ماهی پرورشی و طیور قابل استفاده می باشد، لذا تهیه و نصب دستگاه های تبدیل ضایعات به پودر پروتئینی در کشتارگاههای مدرن مرغ نه تنها از ایجاد آلودگی محیط زیست جلوگیری می کند بلکه "کاملا اقتصادی بوده و یک منبع درآمد برای کشتارگاههای مرغ محسوب می گردد. روش آماده سازی و ذبح مرغ در کشتارگاههای مدرن به این صورت است که مرغ ها بصورت آویزان از پا توسط خط نقاله هوائی به داخل سالن حمل می گردند. در اولین مرحله بوسیله دستگاه مخصوصی شوک الکتریکی مرغ ها را کمی بی حس نموده تا پس از ذبخ خود را از قلاب به بیرون پرتاب نکنند ، سپس توسط کارگر ذبح شده و خون خارج شده درمحل مخصوصی جمع آوری ومرغها وارد وان آب گرم 60 درجه و سپس دستگاه پرکن می شوند. پس از جدا شدن پر ، مرغ ها وارد بخش بعدی یعنی، تخلیه اندرون شده و دراین مرحله دل، روده، سنگدان وسایر ضایعات داخل مرغ گرفته می شود. در مرحله بعدی ابتدا لاشه شستشو شده، سرو پاها بطور اتوماتیک قطع گردیده وبقایا بداخل چیلرمحتوی آب یخ حدود 3 درجه سانتی گراد وارد و پس از طی کانال چیلر و آبگیری در خط نقاله، بر روی میز بسته بندی قرار می گیرد. در این مرحله مرغ آماده و در کیسه های پلاستیکی بسته بندی و به تونل انجماد برده میشود تا برای حمل به بازار آماده شود.

کشتارگاه های مرغ: تبدیل ضایعات به پودر پروتئین

برای استفاده از ضایعات درون بدن و خون ، پر ، سروپای مرغ و تبدیل این ضایعات به پودر گوشت (پودر پروتئین) از سیستم پخت استفاده می شود. دراین روش کلیه ضایعات کشتارگاه اعم از امعاء، احشاء، سرو پا، پر و خون بطور همزمان در داخل دستگاه پخت مورد استفاده قرار گرفته و "کلا به پودر گوشت قابل مصرف در خوراک دام و طیور تبدیل می گرد و هیچگونه مواد اضافه و زائدی باقی نمی ماند.

دراین روش ابتدا مرحله ضدعفونی کردن و آب گرفتن از ضایعات تحت فشار و درجه حرارت درداخل دیگ پخت انجام گرفته و سپس خشک نمودن این مواد تا میزان نهائی 10 الی 12 درصد رطوبت به وسیله سکوی خنک کننده در مجاورت هوا انتقال و بعد از تقلیل درجه حرارت توسط نقاله مارپیچ، جهت بسته بندی به داخل کیسه های مخصوص هدایت می گردد.

مصرف آب در کشتارگاههای مرغ

با توجه به مکانیزه بودن سیستم های بکار رفته در کشتارگاههای مرغ، میزان مصرف آب در حداقل مقدار خود در حدود 10 الى 15 لیتر برای هر قطعه مرغ با وزن متوسط  5/1 کیلوگرم برآورد شده است. برای پرندگان بزرگتر، مصرف آب افزایش خواهد داشت و در مناطق کم آب با اعمال سیاست های صرفه جوئی می توان تا حدودی مصرف را کاهش داد.

آب در کشتارگاههای مرغ در موارد زیر بکار برده می شود:

با توجه به مکانیزه بودن سیستم های بکار رفته در کشتارگاههای مرغ، میزان مصرف آب در حداقل مقدار خود در حدود 10 الى 15 لیتر برای هر قطعه مرغ با وزن متوسط  5/1 کیلوگرم برآورد شده است. برای پرندگان بزرگتر، مصرف آب افزایش خواهد داشت و در مناطق کم آب با اعمال سیاست های صرفه جوئی می توان تا حدودی مصرف را کاهش داد.

فاضلاب کشتارگاههای مرغ

آب ناشی از شستشوی لاشه مرغ یکی از عمده ترین منابع فاضلاب این صنعت را تشکیل می دهد، اگرچه خون حیوان بطور عمده برای تولید مواد پروتئینی به سیستم پودر گوشت منتقل میگردد ولی خون باقیمانده ومایعات داخل بدن حیوان، منبع اصلی موادآلاینده درفاضلاب کشتارگاههامحسوب می گردد. پساب ناشی از سیستم پرکنی و پساب ناشی از شستشوی دستگاه ها بخصوص دستگاه پخت منابع دیگر ورود مواد آلاینده به فاضلاب ، محسوب می شوند. مطالعات انجام شده در مورد غلظت فاضلاب کشتارگاههای مدرن مرغ، فاضلابی با غلظت حدود 6 برابر فاضلاب انسانی را نمایان می سازد. لازم به ذکر است که میزان مصرف آب وزمان داده شده برای تخلیه خون از بدن حیوان در غلظت پساب نقش عمده ای داشته و از عوامل مهم در کیفیت فاضلاب محسوب می شوند.

روش تصفیه فاضلاب کشتارگاه

با استفاده از نتایج و اطلاعات بدست آمده، روش تصفیه این نوع فاضلاب ها بطور عمده روش تصفیه بیولوژیکی می باشد. استفاده از ته نشینی مقدماتی برای کاهش ضایعات و مواد معلق و شناور مفید می تواند باشد ولی بطور عمده روش تصفیه بیولوژیکی برای کاهش بار آلی اینگونه فاضلاب ها مطرح خواهد بود لذا در پروژه جاری روشهای مختلف اصلی مرور شده و بعضا مورد آزمایش قرار گرفته اند.بدلیل بالا بودن غلظتBOD فاضلاب استفاده ازسیستم های دومرحله ای   برای رسیدن به استانداردهای قابل قبول تقریبا ضروری است.

سیستمهای لاگونی

یکی از روشهای بیولوژیکی متداول در تصفیه این فاضلابها، سیستم های لاگونی است. انواع لاگون ها اعم از هوازی و بی هوازی در تصفیه این نوع فاضلاب به کار برده می شوند و تجربه نشان داده است که تحت این شرایط کاهش مقدار COD  فاضلاب در حدود 70 الی 92 درصد خواهد بود. استفاده از لاگون های بی هوازی در ابتدای فرایند تصفیه بسیار متداول است.

در این مرحله مرغ آماده و در کیسه های پلاستیکی بسته بندی و به تونل انجماد برده میشود تا برای حمل به بازار آماده شود.

سیستم های هوازی

معمولا فرآیند لجن فعال برای اینگونه فاضلاب ها فرایند "کاملا پذیرفته شده ای است. بیوفیلترهای پربار روش مناسبی برای تصفیه این نوع فاضلاب محسوب می گردند ولی در ایران هنوز از این روش برای تصفیه فاضلاب کشتارگاه ها استفاده نشده است. اخیرا با توجه به بحران کم آبی که گریبانگیر کشور شده است، استفاده از سیستم MBR جهت بازیافت آب و استفاده مجدد از آن ، مورد توجه مسئولان قرار گرفته است.

بیوراکتورهای غیر هوازی

مطالعات انجام گرفته نشان میدهد که سیستم های غیر هوازی نیز به خوبی قادرند در مرحله اول بخش عمده ای از بارآلودگی این فاضلاب را کاهش دهند گزارشات اخذ شده از منابع خارجی نشان می دهد که با استفاده از سیستم UASB و بیوفیلتر UAFB ، با بار حدودا 10 کیلوگرم COD بر متر مکعب در روز بیش از 85 در صد از COD را می توان کاهش داد.

لذا در نتیجه چنین میتوان نتیجه گرفت که با استفاده از یک سیستم دو مرحله ای شامل یک مرحله بیوراکتور غیر هوازی و یک مرحله سیستم هوازی  (لجن فعال یا بیوفیلتر) و یا سیستم دو مرحله ای هوازی (یک مرحله پربار و یک مرحله لجن فعال شده عادی) میتوان فاضلاب را به استانداردی رساند که برای دفع در آبهای سطحی مناسب باشد.

در صورت نیاز به تبادل نظر و دریافت اطلاعات بیشتر با کارشناسان شرکت نهرآب زیست تماس حاصل فرمائید.