در حقیقت زمانی که فاضلاب ورودی در معرض تماس با لجن فعال قرار می‌گیرد، رشد و تکثیر میکروارگانیسم‌ها، بر روی ذرات زائد فاضلاب آغاز می‌گردد. با شروع رشد و تکثیر میکروارگانیسم‌ها مقادیر بیشتری از زائدات فاضلاب حذف شده و به این ترتیب فاضلاب به طور نسبی تصفیه می‌گردد. برای اینکه سیستم به راندمان مناسبی برسد لازم است که نسبت مناسبی بین تعداد میکروارگانیسم‌ها و غذا و نیز غلظت کافی اکسیژن محلول در سیستم وجود داشته باشد. در طی فرایند لجن فعال میکروارگانیسم های هوازی عمل تصفیه فاضلاب را در چند ساعت یعنی در حین عبور فاضلاب از استخر هوادهی انجام می‌دهند. آنها از فاضلاب ورودی به عنوان غذا و منبع انرژی برای رشد و تکثیر خود استفاده می‌کنند. این ارگانیسم‌ها با مصرف

بیشتر محتویات فاضلاب به عنوان غذا، فاضلاب را تصفیه می‌کنند. لجن فعال همچنین تشکیل یک شبکه تور مانند بنام فلوک ( لخته ) را می‌دهد که باعث به دام انداختن و حذف ذراتی می‌شود که قابل استفاده ارگانیسم‌ها به عنوان غذا نیستند.قسمتی از مواد معلق تثبیت شده و در اثر این اکسیداسیون به دی‌اکسید کربن، آب، سولفاتها و نیتراتها تبدیل می‌شوند. مواد جامد باقیمانده به شکلی تبدیل می‌شوند که قادرند به صورت لجن در عملیات ته‌نشینی از فاضلاب جدا شوند. برای بکارگیری روش لجن فعال الگوهای مختلفی وجود دارد که انتخاب آنها بستگی به شرایط کمی و کیفی فاضلاب و شرایط محیطی دارد.  از بین روش های مختلف لجن فعال روش هوادهی گستره (Extended Aeration Activated Sludge) یکی از کارامد ترین و

پرکاربردترین روش های تصفیه فاضلاب می باشد. در پکیج های تصفیه فاضلاب به روش هوادهی گسترده نياز به بارگذاري آلي کم و زمان هوادهي طولاني دارد. به دليل SRT طولاني (30-20) روز و زمان ماند هيدروليکي حدود 24 ساعت برای ایجاد اختلاط مناسب معمولااز سیستم های هوادهی عمقی استفاده می گردد. البته از هواده های سطحی نیز نامتعارف نمیباشد.