تصفیه لجن از ارکان اصلی سیستم های تصفیه فاضلاب صنعتی و سیستم های تصفیه فاضلاب بهداشتی و برخی از انواع پکیج تصفیه فاضلاب می باشد. جهت تصفیه لجن مخصوصا در تصفیه خانه های فاضلاب صنعتی منبع تولید آن از ارکان مهم سیستم تصفیه فاضلاب است.
منبع اصلی تولید لجن در سیستم تصفیه فاضلاب صنعتی و بهداشتی از جمله پکیج تصفیه فاضلاب لجن فعال EAAS، حوض ته نشینی اولیه و نهایی باشد. علاوه بر موارد فوق ممکن است لجن از فرآیند ته نشینی شیمیائی، آشغالگیری و … نیز بوجود بیاید.
اغلب اوقات لجن تولید شده در این فرآیندها و و سیستم های پکیج تصفیه فاضلاب به سیستم تصفیه اولیه یا ثانویه بازگردانیده می شوند و در نهایت این ترکیبات مجددا در حوض ته نشینی اولیه و ثانويه سیستم تصفیه فاضلاب بهداشتی یا تصفیه فاضلاب صنعتی جمع می گردند تا تصفیه لجن صورت گیرد.
در برخی حالات ممكن است لجن حاصل از حوض ته نشینی نهایی به حوض ته نشینی اولیه منتقل گردد و در نهایت با یک جریان لجن که اصطلاحا لجن مخلوط شده نامیده می شود، سرو کار داشته باشیم. قسمت اعظم لجن تشکیل شده است از آب و مقدار کمی مواد جامد. این امر مسئله دفع لجن در سیستم های تصفیه فاضلاب صنعتی و بهداشتی و پکیج تصفیه فاضلاب را با مشکل روبرو می سازد.
در بازیابی پساب ، عموما لجن شامل جامدات آلی و معدنی می باشد. معمولا لجن اولیه شامل جامداتی است که در فاضلاب خام وجود دارد و این در حالی است که لجن ثانويه شامل جامدات شیمیایی و بیولوژیکی است که طی عملیات تصفيه لجن بوجود آمده است.
وزن مخصوص جامدات معدنی موجود در فاضلاب بین 5/2 تا ۲ و وزن مخصوص مواد آلی بین 3/1 تا 2/1 می باشد. جهت روشن شدن موضوع در جدول زیر ویژگیهای فیزیکی وشیمیایی لجن حاصله از حوض ته نشینی اولیه و حوض ته نشینی نهایی (حاصل از فرآیند لجن فعال) ارائه شده است.
ردیف | عنوان | لجن اولیه | لجن ثانویه |
1 | pH | 5/6 – 5 | 5/7 – 5/6 |
2 | درصد جامد | 8 -2 | 1 – 5/0 |
3 | کل جامدات قابل تبخیر (درصد جامد) | 60-90 | 80- 60 |
4 | وزن مخصوص | 5/1 – 3/1 | 4/1 – 2/1 |
5 | وزن مخصوص کلی (بالک) | 03/1 – 02/1 | 0005/1 – 1 |
6 | BOD5/ TVS | 1/1 – 5/0 | —– |
7 | قلیائیت (میلی گرم بر لیتر کربنات کلسیم) | 1500 – 500 | 500 -200 |
8 | ارزش حرارتی | 24000 – 15000 | 16000- 12000 |
فرایندهای عمومی تصفیه و دفع لجن:
فرآیندهای عمومی تصفیه لجن و دفع لجن عبارتند از:
1- تغلیظ
2- تثبیت یا هضم لجن
3- آبگیری از لجن
4- دفع نهایی لجن
در اثر انجام این فرآیندها حجم زیادی از مایع که حاوی جامدات معلق و BOD5 زیادی است بوجود می آید و این مایع مجددا به سیستم تصفیه فاضلاب مقدماتی و بیولوژیکی هدایت می گردد. اصولاً در طراحی این سیستم ها بدلیل ایجاد بوی نامطبوع توسط لجن باید از سیستم های کنترل بو استفاده نمود که خود به سه دسته طبقه بندی می گردد.
در دسته اول با استفاده از پوشش از خروج بو جلوگیری می گردد، در روش دوم نیز با استفاده از اکسید کنندهای شیمیایی و شستشو، از خروج بو جلوگیری می نمایند و در روش سوم، از عوامل ماسک کننده استفاده می نمایند.
1.تغليظ لجن
در عملیات تصفیه لجن در انواع پکیج تصفیه فاضلاب و سیستم های تصفیه فاضلاب صنعتی و بهداشتی، هدف از انجام این فرآیند کاهش حجم لجن و در نتیجه کاهش ابعاد واحدهای بعدی و نیز بالا بردن راندمان در فرآیندهای بعدی می باشد. روش های مهم در تغلیظ لجن عبارتند از: تغلیظ کننده های ثقلی، سیستم تغلیظ کننده با استفاده از هوا (DAF) و سانتریفوژ که در زیر به شرح هر یک بطور مختصر پرداخته می شود.
1-1.تغليظ کننده های ثقلی:
جهت تصفیه لجن، سیستم تغلیظ ثقلی شامل یک محفظه ته نشینی استوانه ای شکل مشابه ته نشینی ثانویه می باشد. در این حوض سه ناحیه مجزا وجود دارد. در لایه فوقانی آب تقریبا شفاف و در ناحیه وسط ذرات جامد از لایه فوقانی به سمت لایه پایینی حرکت می نماید که به این ناحیه اصلاحاً ناحیه ته شینی می گویند.
در ناحیه غلیظ شده که پایین ترین لایه است ذرات معلق یک قسمت بهم چسبیده را تشکیل می دهند. جهت تصفیه لجن معمولا از تغلیظ کننده های ثقلی بعنوان تغليظ لجن حوض ته نشینی اولیه، فیلتر چکنده و لجن فعال استفاده می نمایند. همچنین از این سیستم می توان در جهت تغليظ لجن مخلوط شده نیز استفاده نمود.
درجه تغلیظ در این سیستم ممکن است بین ۲ تا ۵ برابر غلظت مواد جامد در فاضلاب ورودی تغییر نماید. ماکزیمم غلظت مواد جامد در این سیستم به ۱۰ درصد خواهد رسید.
2-1.تغليظ لجن با استفاده از شناورسازی هوای محلول در آب (DAF)
از این روش در ابتدا جهت تغلیظ کردن لجن در زایدات شيميایى و لجن فعال استفاده می شد. در این روش هوا بصورت حباب در لجن دمیده شده که این حبابها به ذرات جامد چسبیده و آنها را با خود به بالای محلول می آورند. در یک سیستم DAF هوا تحت چند اتمسفر فشار در لجن حل می گردد. جریان با فشار بالا به تانک شناور سازی هدایت شده و به طور ناگهانی در این تانک به فشار اتمسفر می رسد.
در اثر خروج هوا از لجن ترکیبات جامد نیز شناور می گردد. مزیت این روش نسبت به روش ثقلی این است که در مدت زمان کمتری مقدار زیادی از لجن، تغلیظ می گردد. میزان تغلیظ در این روش در حدود ۸ – ۲ برابر مقدار مواد جامد در مایع ورودی است. ماکزیمم مقدار مواد جامد در مواد شناور شده ۵ تا ۴ درصد می باشد و از دو حالت مختلف جهت انجام این سیستم می توان استفاده نمود:
- فشرده کردن کلی و یا جزئى لجن ورودی
- فشرده کردن جریان برگشتی از تغلیظ کننده
معمولا در این سیستم تصفیه فاضلاب از روش دوم استفاده می گردد چرا که در این حالت از پمپ کوچکتر (با فشار پائین تر) استفاده شده که نهایتا مسائل بهره برداری آن کمتر است. جهت تسریع عملیات شناورسازی می توان از نمکهای آهن و آلومینیم نیز در این سیستم
استفاده نمود.
3-1.تغلیظ به روش سانتریفوژ
جهت تصفیه لجن ، در این سیستم مواد جامد از لجن با استفاده از نیرویی که چند برابر سیستم ثقلی می باشد جدا می گردد. این سیستم به سه روش می تواند برای تغلیظ لجن بکار برده شود:
- نوع سبدی (Basket )
- افشانک دیسکی
- دکانتر نوع پیچکی
سانتریفوژ سبدی بصورت سیستم منقطع (Batch) فعالیت می نماید. سانتریفوژ افشانک دیسکی بصورت مداوم فعالیت می نماید اما لازم است قبل از این دستگاه، سیستم پیش آشغالگیر و دانه گیری مورد استفاده قرار گیرد. در نوع سانتریفوژ پیچکی سیستم مداوم بوده و کاربرد زیادی در تغلیظ و تصفیه لجن دارد.
استفاده از سانتریفوژ در تغليظ و تصفیه لجن احتياج به نیروی زیاد و هزینه بهره برداری بالایی دارد و تنها در مواقعی استفاده می گردد که تغلیظ لجن از طریق روشهای دیگر میسر نباشد.
2. تثبيت لجن (هضم لجن)
هدفهای عمده استفاده از این فرآیند در تصفیه لجن، عبارتنداز :
- کنترل بو
- از بین بردن میکروارگانیزم های بیماریزا
- کاهش حجم و وزن لجن و کاهش مواد آلی و معدنی باقیمانده
- تولید گاز بعنوان یک منبع انرژی
عمليات تثبيت لجن بطور عمومی می تواند به روشهای فيزيكي، شیمیائی و بیولوژیکی انجام پذیرد. از جمله مهمترین این روشها، عبارتند از:
1-2 هضم بی هوازی لجن
2-2 هضم هوازی لجن
3-2 اكسيداسيون شيميائي ( با آب آهک یا کلر )
4-2 تثبيت حرارتی
5-2 تبديل لجن به کود آلی (کمپوست)
عموما بدلیل نیاز به انرژی کم و نیز کم بودن مواد شیمیایی مورد نیاز، از روش بی هوازی در تصفیه خانه های بزرگ و متوسط استفاده می نمایند. در این قسمت به تشریح فرآیندهای مهم تثبیت لجن می پردازیم.
1-2- هضم بی هوازی
در این روش عملیات هضم در داخل یک تانک عاری از هوا انجام می پذیرد و طی آن میکروارگانیزمها در شرایط بی هوازی مواد آلی را تثبیت نموده و نهایتا گازهای متان وسولفید هیدروژن تولید می گردند.
لجن حاصله از این روش پایدار بی ضرر و دارای میکروارگانیزمهای بیماریزا (پاتوژن) کم بوده و برای استفاده در خاک مناسب می باشد. مشکل اصلی این سیستم بالا بودن سرمایه گذاری اولیه می باشد. هضم بی هوازی شامل یکسری واکنش های پیچیده بیوشیمیایی است که در آن یکسری میکروارگانیزم های بی هوازی و فاکولتاتيو بصورت خود بخود، عمل تثبیت و شکست مواد آلی را انجام می دهند. این فرآیند می تواند به دو فاز تقسیم گردد:
- اسیدی
- متان
در فاز اسیدی میکروارگانیزم های فاکتولتاتیو، مواد آلی را به اسیدهای آلی و اسید استیک، پروپیونیک، بوتیریک و …. تبدیل می نمایند. در این فاز مقدار کمی از مواد آلی سیستم به مواد فوق تبدیل می گردند ولی در هر حال pH لجن كاهش مي يابد.
در فاز متان میکروارگانیزم های بی هوازی، اسیدهای آلی فرار را به متان تبدیل می نمایند. فرآیند هضم بی هوازی بوسیله باکتریهای تشکیل دهنده متان، کنترل می گردد. این باکتریها شديدا به pH ترکیب، درصد سو بسترا و دما حساس می باشند. مثلاً وقتی pH به کمتر از ٦ برسد مقدار اسید بیشتری بوجود می آید و نتیجتا وقفه ای در فرآیند هضم بوجود می آید. بنابر این در این مرحله میزان pH و مقدار اسیدها باید بدقت کنترل گردند.
هاضم های بی هوازی عموما در دامنه دمایی مزوفیلیک (٤٠ – ۳۵ درجه سانتیگراد) عمل می نمایند. هاضم های بی هوازی لجن را می توان به سه دسته زیر طبقه بندی نمود:
- هاضم با سرعت استاندارد که در آن عمل حرارت دهی و مخلوط کردن وجود ندارد و زمان هضم بين ۳۰ تا ٦۰روز تغییر می نماید.
- هاضم با سرعت بالا که در آن هاضم بطور کامل حرارت دهی شده و در عین حال بهم زده می شود و با این عمل زمان ماند به ۲۰ تا ۱۰ روز کاهش می یابد.
- ترکیب دو مورد فوق (دو مرحله ای)
2-2- هضم هوازی
این نوع هاضم عموما در واحدهای کوچک تصفیه فاضلاب صنعتی و بهداشتی استفاده می شود. این فرآیند شامل هوادهی لجن در طول تانک ( در پکیج تصفیه فاضلاب ) می باشد. این فرآیند شباهت زیادی به فرآیند لجن فعال دارد و در آن مواد قابل تجزیه بیولوژیکی و مواد تشکیل دهنده سلول ميكروبي تجزيه می گردند. این
فرآیند دارای مزایای زیر است:
- عمليات آن ساده است.
- سرمایه گذاری اولیه کم است.
- لجن هضم شده، بی بو بوده و در مقابل تجزیه بیولوژیکی پایدار است و خواص آبگیری مناسبی دارد.
- مواد شناور شده دارای BOD5 کمی می باشند.
3-2- اکسیداسیون شیمیایی
در تصفیه لجن ، یکی از مهمترین عوامل اکسید کننده، کلر می باشد که این عمل با بکار بردن گاز کلر و یا ترکیبات کلر با غلظتهای بالا میسر می باشد. در اثر این عمل لجن بی بو گردیده و فعالیت ميكروبیولوژیکی تا حد ممکن پائین می آید. علاوه بر کلر، در برخی موارد از ازن و پراکسید هیدروژن استفاده می نمایند.
4-2- تثبیت با آهک
در اثر افزودن آهک به لجن در هنگان تصفیه لجن، pH به حدود ۱۲ یا بالاتر خواهد رسید. در این pH لجن قابلیت گندیدگی، تولید بو و اثرات مضر برای سلامتی ندارد. در یک مقدار بالای آهک، زمان تماس لازم جهت از بین بردن پاتوژنها حدود ۳ ساعت می باشد. بدلیل عدم تخريب كامل مواد آلی در این فرآیند، لجن حاصله باید قبل از گندیده شدن دفع گردد.
5-2- تثبيت حرارتي لجن
در این فرآیند لجن تحت فشار و در مدت کوتاهی تا حدود دمای ۲۰۰ تا ۱٤۰ درجه سانتیگراد حرارت دهی می گردد. در اثر حرارت، ساختمان ژله ای مواد جامد شکسته شده و قدرت پیوند آب با جامدات موجود در لجن کاهش می یابد.
در اثر این عمل لجن استرلیزه شده و بصورت جزیی بی بو می شود و در نهایت بدون افزایش مواد شیمیایی اضافی، می توان لجن را فیلتر نمود. بدلیل نیاز به سرمایه گذاری بالا، این روش فقط در تصفیه خانه های بسیار بزرگ بکار برده می شود.
3 – آبگیری از لجن
اهداف اصلی آبگیری از لجن عبارتند از :
- جدا کردن آب و در نتیجه کاهش حجم و هزینه های مربوطه
- تبديل لجن مایع به مواد جامد
- کاهش انرژی لازم در صورت سوزانیدن لجن در زباله سوزها و خشک کننده های حرارتی
ذرات جامد موجود در لجن تصفیه خانه ها عموما ريز و هيدراته و دارای بار الكتروستاتیکی هستند که این امر باعث مشکل شدن عملیات آبگیری از لجن می گردد. جهت ناپایدار کردن سوسپانسیون از فرایند اصلاح شرایط لجن استفاده می نمایند که این عمل در راستای بهبود فرآیند آبگیری صورت می گیرد.
این فرآیند (اصلاح شرایط لجن)، شامل یکسری فرآیندهای تصفیه فیزیکی و شیمیایی می باشد که در برخی از این عملیات، عمل ضدعفونی کردن لجن، کنترل بو و توسعه میزان بازیابی جامد نیز مد نظر قرار می گیرد. اصلاح شرایط لجن با استفاده از موادشیمیایی می تواند بصورت یک قسمت مکمل با سیستم های مکانیکی آبگیری نظیر فیلتر تحت خلاء، فیلتر فشاری و سانتریفوژی بکار برده شود.
در این خصوص از مواد معدنی (کلرید آهن و آهک، سولفات آهن و … ) و یا مواد آلی (پلی الكتروليت ها) استفاده می گردد. در روش اصلاح فیزیکی نیز فرآیند شتشوی لجن (Elutriation) و اصلاح حرارتی صورت می گیرد. علاوه بر موارد فوق روشهای فریز کردن و ارتعاش مافوق صوت، استخراج با حلال و روشهای دیگر نیز می توانند بکار برده شوند.
عموماً می توان روشهای مختلف آبگیری از لجن را بصورت زیر تقسیم بندی نمود:
1- بستر خشک کننده لجن
2- لاگونهای لجن خشک کن
3- آبگیری با استفاده از سانتریفوژ
4- فليتر تحت خلاء
5- فیلترهای فشاری (صفحه ای و مشبک)
6- فیلترهای فشاری نقاله ای
7- سیستمهای مکانیکی آبگیری
در این قسمت مختصراً به شرح هر یک از روشهای آبگیری می پردازیم:
1-3- بستر خشک کننده لجن
یکی از قدیمترین روشهای آبگیری از لجن استفاده از بستر خشک کننده می باشد. هم اکنون نیز این روش جهت آبگیری از لجن در واحدهای تصفیه کوچک و متوسط بکار برده می شود. در این سیستم برای جدا کردن آب از مواد جامد از ماسه سیلیسی استفاده می شود. جمع آوری لجن باقیمانده ممکن است بصورت دستی و یا وسایل مکانیکی صورت می گیرد.
در صورتیکه از بستر با جمع آوری دستی استفاده گردد لازم است زیر قشر ماسه، قشری از شن نگهدارنده و سیستم زهکشی کامل پیش بینی گردد بطوریکه آب لـجـن كاملاً گرفته شود که این روش را نوع تراوشی نیز می نامند. کیک لجن بدست آمده از این بستر شامل ٤٠ – ۲۰ درصد مواد جامد است.
2-3- لاگونهای لجن خشک کن
در صورتیکه مشکل کمبود زمین وجود نداشته باشد اقتصادی ترین روش آبگیری لجن، استفاده از این لاگونها می باشد. روش خشک کردن مشابه سیستم بستر خشک شونده است، چرا که لجن بصورت دوره ای بازیابی شده و مجددا لاگون پر می گردد. در این سيستم لجن حتماً بايد جهت جلوگیری از مشکل بو، تثبیت گردد. معمولا لجن به ارتفاع 1 متر در داخل این لاگونها ریخته می شود.
مواد شناور شده، از سطح لجن گرفته شده و مجددا به واحد تصفیه بازگردانیده می شود. زمان خشک شدن لجن بستگی به شرایط آب و هوایی و نیز عمق لجن دارد. معمولا بين ٦ تا ٣ ماه لازم است تا درصد مواد جامد در کیک لجن به ٤٠ تا ٢٠ درصد برسد. در این روش معمولا لجن توسط دستگاههای مکانیکی برداشته می شود.
قبل از طراحی این سیستم باید فاکتورهای مختلفی را مورد مطالعه قرار دارد از جمله: شرایط آب و هوایی، نفوذپذیری خاک، خواص لجن، عمق لاگون و سطح مورد نیاز .
3-3- آبگیری با استفاده از سانتریفوژ
در این روش با استفاده از نیروی سانتریفوژ، سرعت ته نشینی جامدات موجود در لجن را افزایش می دهند. آبگیری لجن می تواند به دو روش سبدی و جامد انجام پذیرد. در واحدهای معمولی، لجن به داخل یک جام افقی یا عمودی که با سرعت ۲۰۰۰ تا ١٦٠٠ دور بر دقیقه می چرخد، پمپ می گردد. آب جدا شده به واحد تصفیه فاضلاب، جهت تصفيه منتقل می گردد.
این دستگاهها فضای کمی را اشغال می نماید و معایب این سیستم مشکل بودن نگهداری و مسئله سایش می باشد. کیک لجن خارج شده از سیستم سانتریفوژ دارای ۳۰ تا ۲۰ درصد از مواد جامد است. مقدار پلیمری که برای اصلاح شرایط لجن بکار برده می شود، بین 1/0 تا 7/0 درصد است.
4-3- فيلتر تحت خلاً
این نوع فیلتر دارای کاربرد وسیعی در آبگیری لجن خام و هضم شده می باشد. فیلتر تحت خلا شامل یک بشکه استوانه ای است که سطح آن با پارچه ساخته شده از الیاف طبیعی یا مصنوعی پوشیده شده است.
جزیی از این بشکه در داخل محفظه خاصی قرار گرفته است و با سرعت کمی در حال دوران می باشد. در اثر وجود خلا داخلى، لجن جذب سطح بشکه شده و آب آن به داخل بشکه کشیده می شود و از قسمت دیگر کیک فیلتر جدا می گردد.
در نوع دیگری از این نوع فیلترها، خوراک سیستم از قسمت بالای بشکه وارد می شود و لجن از طریق یک قیف به روی بشکه ریخته می شود.
5-3- فیلترهای فشاری (صفحه ای و مشبک)
فیلترهای صفحه ای و شبکه ای اصطلاحا فیلترهای فشاری نامیده می شوند. این نوع فیلتر از چندین صفحه حلقه ای شکل و یا چند صفحه توخالی تشکیل شده اند که برروی هر یک از اینها یک سطح پارچه ای ایجاد می نمایند. در فیلتر فشاری با حجم ثابت لجن تحت فشار زیادی به داخل دستگاه پمپ می گردد .
آب از بین پارچه ها عبور نموده ولی مواد جامد بر روی سطح پارچه تشکیل یک کیک می دهند. این عمل تا هنگامی که سطح پارچه ها پر از کیک گردد ادامه دارد.
پس از آن فيلتر بصورت مكانيكی باز شده و کیک آبگیری شده از سطح پارچه جدا گردیده و توسط کانوایر به محل مناسب تخلیه می گردد. نوع دیگری از این نوع فیلترها، فیلتر با حجم متغيير است که در آن از یک دیافراگم در پشت پارچه ها جهت تأمين هوا یا فشار آب جهت فشرده کردن لجن استفاده می نمایند.
6-3- فیلترهای فشاری نقاله ای
این سیستم شامل یک یا دو نقاله متحرک جهت آبگیری مداوم لجن می باشد. از مزایای این روش میتوان به انرژی مورد نیاز کمتر و عملیات مداوم اشاره نمود ولی از معایب این سیستم میتوان به کم بودن عمر بستر و حساسیت سرعت فیلتر اسيون نسبت به لجن ورودی است. این فرآیند شامل سه مرحله زیر می باشد:
- اصلاح شیمیایی
- تخلیه آب به روش ثقلی
- فشرده شدن لجن آبگیری شده
7-3- سیستمهای مکانیکی آبگیری
مهمترین روشهای آبگیری لجن بصورت مکانیکی در زیر ارائه شده است :
- غليظ كننده دارای صفحات متحرک که دارای یک صفحه متحرک با سرعت متغییر است و کیک لجن حاصل از این سیستم دارای ۳۰ تا۲۰ ٪ مواد جامد است.
- آبگیری مویی که این سیستم شبیه فیلتر نقاله ای افقی است. کیک تشکیل شده از این روش دارای ۲۰ تا ١٦٪ مواد جامد است.
- غليظ کننده چرخشی ثقلی که این سیستم دارای دو قسمت از جنس پارچه نایلونی با مش ریز می باشد که بصورت مداوم روی چرخ، جلو و عقب رفته و کیک تشکیل شده شامل ١٦ تا ۱۰٪ مواد جامد می باشد.
- فشار دهنده بین دو لوله که از دو لوله ثابت و متحرک تشکیل شده است. کیک لجن تشکیل شده، شامل ۹۰ تا ۸۰٪ مواد جامد است .
- فشار دهنده حلزونی که شامل یک قسمت مارپیچی شکل است که اطراف آنرا یک سیلندر فولادی در بر گرفته است. کیک تشکیل شده شامل ۲۵ تا ۱۸ ٪ مواد جامد است.
- فيلتر کیسه ای ثقلی که از یک کیسه متخلخل تشکیل شده است. مقدار مواد جامد موجود در این کیک ۲۰ تا ۱۵ درصد می باشد.
4 – دفع نهایی لجن
یکی از مهمترین مسائل مربوط به تصفیه خانه فاضلاب هر منطقه، دفع لجن بدست آمده از قسمتهای مختلف (آشغالگیر، دانه گیر و …) می باشد. اصولا روش های مختلف دفع لجن نهایى بصورت شماتیک در زیر ارائه شده است :
1-زباله سوزی
2-اكسيداسيون
3-پیرولیز
4- فرآیند Recalcining
5-کمپوست کردن
6-دفع (دفن) در زمین و دریا
روشهای فرآیند تبدیلی بدلیل نیاز انرژی و نیروی انسانی ماهر، سرمایه بر می باشد. در این قسمت بطور خلاصه به تشریح هر یک از موارد فوق خواهیم پرداخت:
1-4- زباله سوزی
در این روش کیک لجن تشكيل شده، كاملاً محترق شده و کلیه مواد آلی آن تجزیه می گردند. حداقل دما در این مورد ۷۰۰ درجه سانتیگراد و معمولاً حدود ۱۰۰ تا ۵۰ درصد هوای اضافه استفاده می گردد. در این روش ممکن است مقداری خاکستر باقی بماند که باید در زمین دفع گردد.
2-4- اکسید اسيون مرطوب
این عمل که به فرآیند زیمرمان مشهور است، جهت احتراق لجن بکار برده شده و آبگیری لجن نیز ضرورتی ندارد. در این عملیات لجن و هوای مورد نیاز، به یک راکتور با دمای ۳۰۰ تا ۲۰۰ درجه سانتیگراد و فشار بالا منتقل شده و مواد آلی در فاز مایع، اکسید می گردند و سپس مایع و جامد توسط عملیات ته نشینی یا فیلتراسیون جدا می گردند و خاکستر دفن می گردد.
3-4- پیرولیز
پیرولیز، حرارت دادن مواد آلی در محیط عاری از اکسیژن می باشد. در دمای حدود ۷۰۰ تا ۳۰۰ درجه سانتیگراد و در غیاب اکسیژن، مواد آلی شکسته شده و تولید گازهای مختلف، نفت و زغال می نمایند.
4-4- فرآیند Recalcining
در این عملیات مقدار زیادی آهک در یک یا دو مرحله به سیستم اضافه گردیده و و در نتیجه مقدار زیادی لجن تولید می گردد. عملیات فوق شامل حرارت دادن لجن آهکی آبگیری شده تا دمای حدود ۱۰۰۰ درجه سانتیگراد می باشد که طی آن رطوبت و CO2 از ماده فوق، خارج می گردند.
5-4 – کمپوست کردن
عملیات کمپوست می تواند توسط دو روش انجام پذیرد: الف) روش خشک کردن حرارتی . ب) روش فعالیت میکروبی . در روش خشک کردن حرارتي، رطوبت لجن و نیز مقداری از مواد آلی قابل احتراق از لجن جدا می گردد.
کمپوست بدست آمده در این روش، می تواند به عنوان عامل تثبيت کننده خاک، بکار برده می شود. در روش دوم، مواد آلی تحت فعالیت های بیولوژیکی تبدیل به مواد آلی پایدار می گردند که خود این عمل می توانند در دو حالت مکانیکی و پشته ای صورت پذیرد.
6-4- دفع لجن در زمین
عموما دفع لجن در زمین شامل موارد زیر است:
الف) دفع لجن مایع یا کیک در زمین
ب) دفن لجن
بطور کلی لجن حاصل از تصفیه فاضلاب شهری که حاوی مواد آلی و معدنی است، برای محصولات کشاورزی و بهبود کیفیت خاک مفید است. عموماً جهت طراحی این سیستم باید عوامل مختلفی مورد مطالعه قرار گیرند که مهمترین آنها عبارتند از:
- خواص لجن
- انتخاب محل
- قوانین موجود
- روش دفن لجن
- عملکرد و نگهداری آن
تصفیه لجن و دفع آن: سخن آخر
شرکت نهراب زیست با دارا بودن سالها تجربه در طراحی و ساخت تصفیه خانه های فاضلاب صنعتی و بهداشتی و انواع پکیج تصفیه فاضلاب آماده خدمت رسانی به صنایع و کارخانه های کشور می باشد. کلیه مراحل ساخت تصفیه خانه های فاضلاب شرکت نهراب زیست تماما توسط کادر رسمی شرکت نهراب زیست طراحی، ساخته و نصب و اجرا می شوند و پس از تست و اطمینان از عملکرد مناسب، راه اندازی می گردند.
تمام مراحل طراحی، ساخت و نصب و راه اندازی تصفیه خانه فاضلاب صنعتی و بهداشتی توسط پرسنل شرکت نهراب زیست صورت می گیرد. همچنین طراحی و ساخت پکیج تصفیه فاضلاب در ابعاد و انواع گونان طبق استانداردهای بین المللی توسط تیم کارشناسان فنی و کارگاهی ماهر شرکت نهرآب زیست انجام می پذیرد. خواهشمند است جهت دریافت مشاوره بیشتر با کارشناسان شرکت نهراب زیست تماس بگیرید.